De waarschuwing die hij op 11 november uitsprak tijdens een stakeholdersmeeting over het Nationaal Strategisch Plan Geestelijke Gezondheid en Zelfmoordpreventie 2025-2030 blijkt nu de harde realiteit. Jadnanansing waarschuwde toen dat het negeren van de enorme behandelachterstand in de mentale gezondheidszorg onvermijdelijk zou leiden tot persoonlijke en maatschappelijke drama’s. Die achterstand becijferde hij op circa 90 procent, waarbij het merendeel van de hulpbehoevenden kampt met angststoornissen.

 Het bloedbad in Commewijne, afgelopen zondag, zorgde voor een schok die voldoet aan alle indicatoren van een maatschappelijk drama dat ver buiten de landsgrenzen voelbaar was.

 Suriname kent nauwelijks onderzoek naar de mentale gezondheid van de bevolking. Juist daardoor blijft de problematiek grotendeels onder de radar, terwijl de signalen zich opstapelen. De meest alarmerende recente cijfers kwamen vorig jaar van het UNICEF, dat ernstige mentale onrust onder jongeren constateerde. Uit het onderzoek bleek dat ruim 36 procent van de jongeren in de onderzoeksperiode worstelde met zelfmoordgedachten, terwijl meer dan 75 procent te maken had met stress en depressieve klachten. Deze cijfers wijzen op een structureel probleem dat zich al vroeg in het leven manifesteert.

 Enkele weken geleden stelde de minister van Volksgezondheid, André Misiekaba, vast dat het aantal zwervers in Suriname opvallend is toegenomen. Hoewel hij erkende dat niet alle daklozen kampen met mentale problemen of verslaving, gaf hij aan dat een aanzienlijk deel hier vermoedelijk wel mee te maken heeft. Dit versterkt het beeld van een zorgsysteem dat kwetsbare groepen onvoldoende opvangt.

Tegelijkertijd laten cijfers van het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS) een ogenschijnlijk tegenstrijdige ontwikkeling zien. Het aantal chronische patiënten is de afgelopen jaren juist gedaald. Sinds 2021 neemt dit aantal jaarlijks met circa 9 procent af: van 170 patiënten in 2021 naar ongeveer 128 eind 2024. Deze daling wijst per definitie niet op verbetering, maar mogelijk op verminderde instroom, beperkte opnamecapaciteit of patiënten die buiten beeld raken.

 Toch worden er ook initiatieven ondernomen om het getij te keren. Zo organiseerde het Directoraat Welzijn en Arbeid deze maand nog, in samenwerking met de Stichting Arbeidsmobilisatie en Ontwikkeling (SAO), een themadag ‘Mentale gezondheid’. Daarbij werden 220 cursisten uitgebreid geïnformeerd over mentale problematiek en preventie.