PANNONHALMA - De bibliotheek van de aartsabdij in Pannonhalma, de oudste van Hongarije, wordt geteisterd door een plaag van broodkevers. Die zijn zich een weg aan het eten door de...
collectie van zo'n 400.000 boeken, waaronder een bijbel uit de dertiende eeuw en honderden boeken van voor de uitvinding van de boekdrukkunst, in de vijftiende eeuw. De bibliotheek huist ook duizenden boeken uit de zes-tiende eeuw. Medewerkers van de bibliotheek zagen bij reguliere schoonmaakrondes dat er ongebruikelijke la-gen stof op de collectie lagen en merkten daarna dat er gaten waren 'geboord' in de ruggen van meerdere boe-ken. Bij opening bleken dat de kevers ook in de papie-ren pagina's zaten. Ze eten het papier op en leggen ei-tjes in de boeken, waarna de larven ook weer het papier opeten.
Hoeveel boeken er nu beschadigd zijn, is niet bekend. Maar volgens de directeur en de hoofdconservator van de bibliotheek zijn de kevers aangetroffen op verschil-lende plekken in de bibliotheek, en lopen nu zo'n 100.000 boeken gevaar. Die worden nu door medewer-kers in kratten geplaatst en daarna ingepakt in lucht-dichte zakken, waarin stikstofgas wordt gespoten. Als de zakken na zes weken weer opengemaakt worden, zo vertelt hoofdconservator Zsófia Edit Hajdu, is de hoop dat de kevers door zuurstofgebrek zijn doodgegaan. De boeken worden dan één voor één geïnspecteerd, gestof-zuigd en zo nodig gerestaureerd.
De broodkever doet zich doorgaans vooral tegoed aan etenswaren zoals graan of meel, maar houdt ook van de gelatine en zetmeel in oude boeken. Waarom de plaag nu ontstaan is in de bibliotheek van Pannonhalma is niet bekend, maar volgens conservator Hajdu komt de kever nu meer voor door klimaatverandering: "Zoals bij alle insecten zijn hogere temperaturen goed voor de broodkever. Onder de 20 graden zijn ze niet zo actief, maar daarboven wel. Onder de 20 graden reproduceren ze pakweg twee keer per jaar, maar boven de 20 graden is dat twee keer zo hoog."
De abdij van Pannonhalma werd gesticht in 996, en is daarmee ouder dan de Hongaarse monarchie. Het geldt als een van de belangrijkste culturele en religieuze cen-tra van het land en overleefde onder meer de Ottomaan-se bezetting in de zestiende en zeventiende eeuw. (NOS/EPA)
