De plotselinge uitval van ruim 400 stembureauleden kort voor de verkiezingen heeft geleid tot een haas-tige en zorgwekkende invulling van deze cruciale functies. Volgens Samseerali Sheikh-Alibaks, voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB),...
heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de leegte opgevuld met kandidaten uit een andere pool dan eerder, en hebben deze personen slechts een verkorte spoedtraining gevolgd. “Voor mij is dit eigenlijk een crashcourse geweest,” zegt hij onomwonden.
De kwaliteit van het verkiezingsproces staat hiermee onder druk. De groep van ruim 400 uitvallers werd vervangen na een nieuwe sollicitatieronde, waarbij volgens BIZA-directeur Nasier Eskak zo’n 1300 mensen zich aanmeldden. Maar het blijft onduidelijk of deze nieuwe kandidaten daadwerkelijk aan de oorspronkelijke selectiecriteria voldeden. “Het moet nog worden nagegaan of deze mensen aan alle criteria voldoen, niet eerder zijn afgekeurd en nu alsnog zijn getraind, of ambtenaren zijn,” zegt Sheikh-Alibaks.
Het OKB toont zich bezorgd over de ad-hocoplossing van het ministerie. Hoewel hetzelfde handboek en dezelfde trainers zijn ingezet als bij de reguliere training, erkent de voorzitter dat het opleidingsproces gehaast verliep. “De normale training duurde vier tot vijf dagen; deze nieuwe mensen kregen slechts twee dagen. Dat is een significante verkorting,” zegt hij. Daarmee ontstaat het risico dat stembureauleden onvoldoende zijn voorbereid op complexe situaties op de verkiezingsdag.
Sheikh-Alibaks onderstreept dat het OKB extra alert zal zijn op het functioneren van de stembureaus. “Als deze mensen niet voldoende zijn getraind, kunnen er missers zijn. En daar moeten wij als OKB direct op inspelen.” Het waarnemend orgaan ziet het als haar taak om preventief in te grijpen waar nodig.
Hoewel hij benadrukt dat ook ervaren krachten uit eerdere verkiezingen zullen worden ingezet, waarschuwt hij dat een combinatie van onervaren en gebrekkig getrainde leden geen garantie biedt voor een vlekkeloos verloop. “We kunnen niet zeggen dat het hele stembureau uit nieuwelingen bestaat, maar de samenstelling blijft een punt van zorg.”
Deze gang van zaken werpt kritische vragen op over de voorbereiding van het ministerie. “Er zal moeten worden nagegaan waarom zulke grote risico’s op onderbezetting aan de stembureaus zijn ontstaan, hoe men de kwaliteit van de vervangers zal garanderen, en of de ‘crashcourse’ wel voldoende training is om deze mensen op een adequate manier te laten functioneren,” aldus de OKB-voorzitter. Het OKB belooft scherp toezicht op dit vraagstuk.