
PARAMARIBO – In een sfeer van diepe eerbied en dankbaarheid heeft Suriname dinsdag afscheid genomen van oud-president Ronaldo Ronald Venetiaan (1936–2025).

Tijdens de uitvaartplechtigheid klonken woorden die het leven van de voormalige staatsman samenvatten: eenvoud, discipline, onvoorwaardelijke liefde voor zijn land en een rotsvast geloof in recht en ontwikkeling.
Namens vrienden en oud-collega’s sprak Roy Shyamnarain een indringende rede, waarin hij Venetiaan eerde als de man die “Suriname weer waardigheid gaf”. Hij herinnerde eraan dat Venetiaan in 1991 het presidentschap aanvaardde in een periode waarin het land scheurde van binnenlandse oorlog, angst, armoede en wantrouwen. “Wat drijft een man met een passie voor wiskunde, poëzie en gitaarspel om juist in die omstandigheden het presidentschap op zich te nemen?”. vroeg Shyamnarain retorisch. “Het was plichtsbesef. Liefde voor zijn volk. En het geloof dat Suriname beter kon”
Toen Venetiaan in september 1991 zijn eed als president aflegde, was de staat fragiel. Volgens Shyamnarain nam hij niet alleen een ambt op zich, maar “een haast onmogelijke opdracht”: Suriname weer leefbaar maken. “Hij deed dat niet uit eerzucht, maar uit verantwoordelijkheid. Hij geloofde dat leiderschap niet over macht gaat, maar over dienstbaarheid”.
Onder zijn beleid kreeg het land langzaam weer stabiliteit: het herstel van de rechtsstaat, de wederopbouw van het economisch bestel en de versterking van onderwijs en ouderenzorg. “Hij liet een land na dat in vrijwel alle opzichten beter was dan het land dat hij aantrof”, aldus Shyamnarain. “Een land met een sterke munt, een redelijke AOV en kansen voor jongeren”. Toch, benadrukte hij, was Venetiaan nooit een man van grote woorden. “Hij deed geen water bij de wijn van zijn principes – niet toen het moeilijk werd, niet toen de druk toenam, en ook niet toen verleiding of gemak lonkten”.
De toespraken van zijn kinderen en kleinkinderen boden een intieme blik op de man achter het ambt. Zijn kleinzoon vertelde met een glimlach hoe “opa altijd democratisch en onpartijdig was – zelfs toen ik als peuter zei dat ik naar Bosje wilde gaan kijken”. Venetiaan zou rustig hebben gereageerd en samen met hem zijn gaan kijken, “want zo was hij: nieuwsgierig, geduldig en nooit veroordelend”.
Ook zijn liefde voor onderwijs en kennis was voelbaar tot in het gezin. Zijn kinderen beschreven hem als een leraar in hart en nieren: streng, maar rechtvaardig. “Hij gaf steun, maar ook discipline”, zei een van zijn zonen. “Hij hielp altijd, maar zorgde ervoor dat je zelf moest leren. Shortcuts waren niet zijn stijl. Eerst de basis goed beheersen – dat vond hij belangrijk”. Zijn dochter Shanti Venetiaan herinnerde zich hoe haar vader haar aanspoorde om door te zetten, te promoveren en haar ambities niet te beperken. “Hij was trots op ons, ook al liet hij dat niet altijd direct merken. Zijn waardering toonde hij in daden”.
De kinderen spraken ook over de waarden die hun ouders hen meegaven: trots, respect en zelfredzaamheid. “Weet waar je vandaan komt. Wees trots op je afkomst, maar word geen slachtoffer van onrecht. Blijf werken, blijf streven”, zei een van zijn zonen, verwijzend naar Venetiaans diepe bewustzijn van identiteit en waardigheid.
Met een mengeling van verdriet en trots namen familie, vrienden en burgers afscheid van een man die zijn leven wijdde aan recht, orde en ontwikkeling. “Zijn legacy blijft”, klonk het. “Zijn voorbeeld blijft. En boven alles: hij blijft in ons hart en in onze geschiedenis”.

