ondernemerschap, grondenrechten en het stoppen van geweld in gemeenschappen. Dit meldt de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS).

Deze conferentie versterkte de stem van inheemse vrouwen in besluitvorming en beleidsontwikkeling. De conferentie, waaraan 40 Kari’na, Lokono-, Tareno- en Wayana-vrouwen een bijdrage hebben geleverd, is in Groningen, Saramacca gehouden.

Zes vrouwelijke voorbeeldfiguren uit de inheemse gemeenschappen hebben thema’s behandeld die belangrijk zijn voor inheemse vrouwen: hun positie in de samenleving, besluitvorming en leiderschap, netwerken, ondernemerschap, leefwijze en gebruik van de natuur en geweld in inheemse gemeenschappen. Na de presentaties zijn de thema’s diepgaand in werkgroepen besproken waarbij de hiernavolgende constateringen en prioriteiten zijn aangegeven.

Positie inheemse vrouw: inheemse vrouwen zijn vertegenwoordigd in verschillende leiderschapsrollen en hebben bewezen in staat te zijn bijdragen te leveren aan besluitvormingsprocessen op dorpsniveau. Inheemse vrouwen zijn sterk, krachtig en onafhankelijk en hebben een groot gevoel van verantwoordelijkheid voor hun taken. Anderzijds maken zij hun rol en positie kwetsbaar, en krijgen zij minder kansen. Zij zijn beperkt in het deelnemen aan activiteiten – vooral wanneer deze in Paramaribo zijn – met name vanwege de kosten, de verantwoordelijkheden die zij dragen voor de zorg van het gezin en het gebrek aan medewerking van hun partner. Het vormt vaak een obstakel voor vrouwen om zichzelf verder te ontwikkelen. Aanpak van huiselijk geweld en de oorzaken daarvan en financiële zelfstandigheid genieten daarom prioriteit.

Besluitvorming en Leiderschap: voorbeelden demonstreren dat inheemse vrouwen vaker besluiten hebben afgedwongen ter bescherming van de gemeenschap. Door wilskracht en doorzettingsvermogen zijn sommige in staat geweest uit de slachtofferrol op te staan en de positie in te nemen van de besluitvormer en vechter. Beter gebruikmaken van rolmodellen, uitwisseling tussen dorpen, en voorbereiding van jongeren in een vroeg stadium, zijn de eerste stappen die de vrouwen hierbij willen nemen.

Netwerken: Inheemse vrouwen moeten elkaar nog meer dan nu het geval is ondersteunen door vaker en bewuster samen te werken. Goed gestructureerde netwerken met heldere doelen en functies kunnen inheemse vrouwen versterken in kennis en vaardigheden. De vrouwen willen graag hun identiteit als voorvechter versterken en een actief platform vormen om actief en waakzaam te blijven.

Ondernemerschap onder inheemse vrouwen: Voor succesvol ondernemerschap, gericht op continuïteit en groei, is samenwerken op dorpsniveau en het delen van ervaringen en kennis essentieel. Obstakels zoals transport en toegang tot startkapitaal en afzetmarkten, kunnen gemakkelijker overwonnen worden door samenwerking en door ondernemerschap dat is gebaseerd op training en planning. Prioriteitsgebieden zijn: stimulering en ondersteuning, ondernemerschap via motivatie en training sessies voor promotie en productverbetering, en het creëren van faciliteiten voor groei en opstarten van ondernemingen.

Leefwijze en gebruik van de natuur: Inheemse vrouwen maken zich ernstig zorgen over Moeder Aarde. Het wettelijk erkennen van onze collectieve grondenrechten is essentieel om misbruik en uitbuiting van onze natuurlijke hulpbronnen door derden tegen te gaan. Vrouwen zullen gezamenlijk hun stem sterker laten horen voor bewustwording. Erkenning van het voorouderlijk collectief erfgoed, herstel van de fysieke en spirituele verbondenheid met het woon- en leefgebied, netwerken om krachten te bundelen en capaciteitsopbouw, genieten hierbij prioriteit.

Geweld in inheemse gemeenschappen: Vrouwen onderkennen de verschillende vormen van geweld in hun gemeenschappen en onderstrepen dat elke vorm van geweld onacceptabel is. Faciliteiten in Paramaribo zijn vaak niet toereikend en zijn ontoegankelijk voor vrouwen in inheemse dorpen. Eigen initiatieven moeten daarom worden versterkt. Prioriteiten zijn: bewustzijnsverbetering, training en begeleiding van het hele gezin en versterking van de traditionele rol van dorpsbesturen in het voeren van gesprekken met gezinnen.