De komische anti-oorlogsroman is nog altijd een van de bekendste werken in het Tsjechisch en wereldwijd populair. Het boek schetst in korte kolderieke scènes de diensttijd van de Tsjechische schlemiel Josef Švejk. Die kijkt als veteraan terug op de tijd dat hij zich vrijwillig aanmeldde om in de Eerste Wereldoorlog te dienen in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Hasek publiceerde tussen 1920 en zijn dood in 1923 vier van de zes geplande delen. Doordat Hasek aan tuberculose overleed, bleef het boek onvoltooid en werd het laatste deel door journalist Karel Vanek afgerond.

De nu teruggevonden fragmenten zijn enkele stukken van delen 2 en 4 en het hele deel 3. Van het eerste deel had het museum het originele exemplaar al. De documenten werden teruggevonden in het archief van Haseks uitgever Adolf Hysek. Doordat ze honderd jaar geleden waren terechtgekomen in een map waar Vanek op stond, waren archivarissen er al die tijd van uitgegaan dat het niet om werk van de geestelijke vader zelf ging. Bij het indexeren van het archief ontdekte het museum dat die aanname fout was. "Het was duidelijk dat dit iets heel bijzonders was", zegt directeur Stehlik tegen de Tsjechische pers. "Zeg maar een kruising tussen een zeldzaamheid, een ontdekking en een wonder." Hasek was zijn satire ooit begonnen met een absurdistische ingeving: wat als een soldaat tijdens een keuring zou volharden in zijn wens te dienen? Experts moesten hem dan wel als krankzinnig afkeuren, was Haseks sardonische conclusie.

In Svejk fileert hij zo feilloos de kleinzerige absurditeiten van de militaire discipline. Svejk belandt geregeld achter de tralies omdat hij bevelen te letterlijk opvolgt of met zijn boerenverstand fijne nuances mist. "Svejk ging met een blij gemoed het leger in", begint Hasek zijn avonturen. "Hij had altijd een glimlach op de lippen, was vriendelijk in zijn gedrag en kwam misschien wel daardoor continu in het cachot terecht.". (NOS/Muzeum literatury)