STOCKHOLM - De Nobelprijs voor Scheikunde gaat dit jaar naar drie onderzoekers voor hun werk aan de ontwikkeling van zogenoemde metaalorganische raamwerken.
Deze 'sponzen' kunnen fruit langzamer laten rijpen en PFAS uit water scheiden en zijn daarmee "buitengewoon nuttig", concludeert het Nobelprijscomité. Omdat drie wetenschappers aan de wieg stonden van de ontwikkeling van de eerste metaalorganische raamwerken "en hun potentieel hebben aangetoond", krijgen de Japanner Susumu Kitagawa, de Brit Richard Robson en de Amerikaans-Jordaanse Omar Yaghi samen de Nobelprijs voor Scheikunde.
Een metal-organic framework of MOF is een soort spons die andere moleculen kan opnemen. Ze kunnen water uit woestijnlucht winnen of verontreinigende stoffen uit water halen. Ook zijn er MOF's die koolstofdioxide afvangen, PFAS uit water scheiden, extreem giftige gassen beheersen of fruit langzamer laten rijpen door het ethyleengas in de vrucht op te vangen. Nobelprijswinnaar Robson, de pionier op het gebied van MOF's, is verbonden aan de Universiteit van Melbourne in Australië. Kitagawa werkt aan de Universiteit van Kyoto in Japan en Yaghi aan de Universiteit van Californië in Berkeley.
Het Nobelprijscomité maakte de winnaars van de Nobelprijs voor Scheikunde bekend in Stockholm. Afgelopen dinsdag ging de onderscheiding voor Natuurkunde naar drie wetenschappers voor hun onderzoek op het gebied van kwantummechanica. Afgelopen maandag ging de Nobelprijs voor Geneeskunde naar twee Amerikanen en een Japanner voor hun onderzoek naar het menselijk immuunsysteem. Later deze week volgen nog de Nobelprijzen voor Literatuur en Vrede, begin volgende week is Economie aan de beurt. Elke winnaar krijgt 11 miljoen Zweedse kronen, ongeveer een miljoen euro. Als er in een categorie meerdere winnaars zijn wordt het prijzengeld verdeeld. De prijzen worden op 10 december uitgereikt, de sterfdag van de Zweedse chemicus Alfred Nobel. (NOS/De Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen)