PARAMARIBO – In haar officiële verklaring over de verkiezingen in Suriname roept de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) politieke leiders op tot consensus en samenwerking.
Deze oproep klinkt nobel, maar mist een wezenlijke onderbouwing: een diepgaande analyse van het politieke klimaat waarin die consensus tot stand moet komen. Daarmee dreigt de internationale waarnemingsmissie opnieuw een stap terug te doen in haar waakhondfunctie.
De verkiezingswaarnemingsmissie in Suriname is de 330ste die de OAS uitvoerde. De ervaring is dus onmiskenbaar, evenals het internationale prestige. Toch valt op dat het rapport vooral een behoedzame toon aanslaat, waarbij scherpe observaties over machtsvorming, partijdynamiek en institutionele zwakten ontbreken. “Wij roepen alle politieke krachten en maatschappelijke actoren op om blijk te geven van politieke volwassenheid,” aldus Irene Klinger, hoofd van de missie.
Het rapport spreekt weliswaar waardering uit voor de Surinaamse democratische instellingen, maar gaat voorbij aan structurele problemen die ook bij eerdere verkiezingen speelden. Zo ontbreekt opnieuw een analyse van de rol van kleinere partijen in het onderhandelingsproces, evenals een reflectie op de effecten van cliëntelisme en nepotisme op bestuurlijke stabiliteit. Zonder kritische beschouwing van het institutionele geheugen van Suriname wordt elke verkiezingscyclus opnieuw beoordeeld als een losstaand succes of falen. Dit belemmert duurzame verbetering en laat de deur open voor herhaling van politieke crises.
Het rapport noemt dankbaar de financiële ondersteuning van onder meer Nederland, de VS en Zuid-Korea. Opmerkelijk is echter dat geen van deze donoren wordt aangesproken op hun mogelijke invloed op het proces. Hoewel de OAS aangeeft ook naar aspecten als verkiezingstechnologie en politieke financiering te hebben gekeken, blijven de bevindingen hierover vaag. Geen woord over de transparantie van partijfinanciën, noch over digitale kwetsbaarheden bij de overdracht van verkiezingsresultaten.
De boodschap van de OAS is hoffelijk, warm en motiverend. Maar in een tijd waarin democratie wereldwijd onder druk staat, is hoffelijkheid niet genoeg. Suriname verdient een scherpe spiegel en internationale partners die durven te benoemen waar het wringt. Door die verantwoordelijkheid te mijden, laat de OAS een kans liggen om werkelijk bij te dragen aan duurzame democratische ontwikkeling.