PARAMARIBO – In een poging het groeiende wan-trouwen en de onrust in de samenleving te temperen, heeft president Chandrikapersad Santokhi zich vrijdag uitgesproken over de ernstige tekortkomingen...
bij de verkiezingen van 25 mei 2025. Ondanks zijn geruststellende toon, bevestigt zijn eigen relaas een verkiezingsproces dat verre van ordelijk is verlopen en op meerdere niveaus ernstige mankementen vertoont.
De president gaf in zijn verklaring toe dat er talrijke incidenten zijn vastgesteld, variërend van onvolledige en niet-getekende processen-verbaal, foutieve tellingen waarbij stemmen van partij A bij partij B werden geregistreerd, tot burgers die ontdekten dat er al namens hen was gestemd. “Gelukkig hebben ze uiteindelijk wel kunnen stemmen, maar dit soort fouten ondermijnt het vertrouwen in het systeem”, aldus Santokhi.
Een andere ernstige misstand die hij benoemde, betreft het stembureau te Lelydorp, waar honderden biljetten leken te zijn verdwenen. Volgens onderzoek zou het echter gaan om reservebiljetten die vergeten waren teruggegeven te worden door de politie. Toch blijft het wrang dat dergelijke fundamentele fouten voorkomen konden worden met betere organisatie en toezicht.
De president wees op de gebrekkige kwaliteit van het personeel als een van de oorzaken voor de wanorde. Ondanks trainingen en online sollicitatieprocedures, trok een groot aantal medewerkers zich kort voor de verkiezingen terug. “Meer dan vijfhonderd mensen hebben zich teruggetrokken. Ook op de dag zelf verschenen er personen niet, waardoor op het laatste moment vervangers gezocht moesten worden”, gaf hij toe. Een signaal dat het verkiezingsproces structureel onderbemand en ongeorganiseerd is uitgevoerd.
Op dit moment vinden er hertellingen plaats van zeker 80 stembureaus, onder andere in Nickerie, Wanica en Paramaribo. Volgens Santokhi zijn er tot nu toe slechts marginale verschillen vastgesteld, maar het ontbreken van transparantie voedt de scepsis in de samenleving. De informatie op het verkiezingsdashboard is niet officieel en bevat geen gegevens over hertellingen. Politieke partijen krijgen die informatie wél via de officiële verkiezingsautoriteiten, maar de samenleving blijft in het duister.
De president doet een beroep op de verkiezingsautoriteiten om de komende week alle partijen en media te informeren. Maar hij gaf ook toe dat de voorzitter van het Centraal Hoofdstembureau naar verwachting pas over twee à drie weken kan starten met de finale verwerking van de data. Pas daarna gaat het dossier naar het Onafhankelijk Kiesbureau, dat op zijn beurt ook nog twee weken nodig heeft om de uitslag te bekrachtigen.
In de tussentijd neemt de spanning toe. De wettelijke termijnen voor de beëdiging van nieuwe DNA-leden en het presidentschap naderen met rasse schreden. Santokhi erkent dat “alles moet gebeuren om te voorkomen dat we in botsing komen met deze wettelijke termijnen.” Tegelijkertijd waarschuwt hij voor polarisatie: “Alles wat te maken heeft met het creëren van etnische spanningen of verdeeldheid in de samenleving, moet worden voorkomen.” Hoewel Santokhi herhaaldelijk pleit voor rust, eenheid en samenwerking, tonen zijn eigen woorden aan dat het verkiezingsproces in Suriname ernstige tekortkomingen heeft. Transparantie, deskundigheid en vertrouwen zijn op dit moment ver te zoeken.