de Verenigde Naties: zonder vrije pers is er geen echte vrijheid.

Secretaris-Generaal António Guterres benadrukt in zijn jaarlijkse boodschap dat vrije en onafhankelijke journalistiek een essentieel publiek goed is. “Het is de ruggengraat van verantwoording, gerechtigheid, gelijkheid en mensenrechten,” aldus Guterres. “Wanneer journalisten het zwijgen wordt opgelegd, verliest de hele samenleving.”

Zijn verklaring komt op een moment waarop de druk op de pers wereldwijd toeneemt. Journalisten worden volgens de VN steeds vaker geconfronteerd met intimidatie, censuur, arrestaties en zelfs moord – alleen maar omdat zij hun werk doen. Vooral in conflictgebieden, zoals Gaza, neemt het aantal vermoorde journalisten zorgwekkend toe.

Naast fysiek gevaar vormen digitale dreigingen een nieuwe, sluipende aanval op de persvrijheid. Kunstmatige intelligentie (AI) heeft het potentieel om de vrijheid van meningsuiting te versterken, maar ook om die ernstig te ondermijnen. “Vooringenomen algoritmes, flagrante leugens en haatzaaiende uitlatingen zijn digitale landmijnen,” waarschuwt Guterres.

Om deze dreiging het hoofd te bieden, pleit de VN voor een wereldwijd verantwoord gebruik van AI. Het vorig jaar aangenomen Global Digital Compact bevat concrete stappen om de integriteit van informatie online te waarborgen. Ook de Global Principles for Information Integrity, gelanceerd door de Secretaris-Generaal, vormen een belangrijk kompas voor mensgerichte digitale communicatie waarin feiten voorop staan.

Voor Suriname is deze boodschap meer dan actueel. De onafhankelijke journalistiek in het land staat onder druk door politieke beïnvloeding, commerciële belangen en beperkte toegang tot officiële informatie. Tegelijkertijd verspreiden misleidende berichten en fake news zich razendsnel via sociale media, vaak zonder tegenwicht van betrouwbare nieuwsvoorziening.

Op deze Wereldpers Vrijheidsdag roept de VN daarom op tot gezamenlijke actie: bescherm de persvrijheid, investeer in feitelijke informatie en geef journalisten wereldwijd – ook in Suriname – de ruimte en veiligheid om hun werk te doen. Want, zoals Guterres stelt: “Vrijheid voor mensen hangt af van de  vrijheid van de pers.”