ingezet die de kernmonetaire instrumenten van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) criminaliseert, in het bijzonder het gebruik van kasreserveverplichtingen door commerciële banken. Deze juridische aanval ondermijnt een wereldwijd erkende centrale bankfunctie en bedreigt daarmee de economische stabiliteit, institutionele onafhankelijkheid en de rechtsstaat van Suriname.

Door: Alirio Polsbroek

“De Pilaren van Monetair Beleid: Kasreserves zijn Geen Eigendom“

Wereldwijd verplichten centrale banken commerciële banken om een deel van hun deposito’s als kasreserves aan te houden bij de centrale bank. Deze reserves zijn geen goederen die gestolen kunnen worden, maar boekhoudkundige instrumenten die bedoeld zijn om liquiditeit te reguleren, inflatie te beheersen en financiële stabiliteit te waarborgen. In Suriname karakteriseert het OM deze reserves ten onrechte als misbruikbare activa en verdenkt het partijen van verduistering en fraude. Echter, economische en juridische normen, waaronder IMF-richtlijnen en de Surinaamse bankwetgeving, classificeren kasreserves onomstotelijk als passiva van commerciële banken, niet als persoonlijk of openbaar eigendom dat kan worden gestolen.

De mandaten van de CBvS, vastgelegd in de Bankwet 2022, omvatten expliciet het voeren van monetair beleid, het reguleren van liquiditeit en het optreden als lender of last resort. Door deze taken strafbaar te stellen wijkt het OM af van internationale normen en bedreigt het het fundamentele principe van centrale bankonafhankelijkheid.

IMF Article IV Rapport 2019: Bevestiging van Monetair Beleidskader

Het IMF erkende in haar Article IV consultatie van 2019 dat Suriname "stevig blijft groeien met lage inflatie", en benadrukte het belang van kasreserveverplichtingen als cruciaal instrument voor het beheersen van liquiditeit en valuta stabiliteit. Het rapport stelde: “Inflation has fallen below 5 percent mainly arising from exchange rate stability and control over excess liquidity”

Hoewel vooruitgang werd geboekt in de ontwikkeling van monetaire instrumenten en toezicht, waarschuwde het IMF voor noodzakelijke versterking van de geloofwaardigheid en transparantie van het monetair kader om macro-economische risico’s en financiële stabiliteit beter te beheersen.

SDMO Jaarverslag 2019: Financiële Stabiliteit en Transparantie

Het Staatsdienstpensioenfonds (SDMO) rapporteerde in 2019 een solide financieel beheer en onderstreepte de rol van stabiele en betrouwbare monetaire condities, mede mogelijkgemaakt door de kasreserve-instrumenten van de CBvS. Het jaarverslag benadrukte dat deze beleidsmaatregelen veel hebben bijgedragen aan het beheersen van liquiditeit en het handhaven van vertrouwen in het financiële systeem. Tevens beschreef het rapport de economische schaarste aan fysieke USD in 2018, veroorzaakt door de aanhouding van het Euro geldtransport ter waarde van Euro 19,5 mln. en het niet meer kunnen verschepen van Euro bankpapier naar China voor valutaswaps, was ook in 2019 merkbaar. Desondanks bleef de gemiddelde verkoopwisselkoers van de SRD ten opzichte van de USD in het laatste kwartaal van 2019 stabiel op SRD 7,52, terwijl de Eurokoers sterk fluctueerde en vanaf december een stijgende tendens vertoonde; bij de cambio's leidde de verhoogde importvraag eind 2019 en beperkte beschikbaarheid van vreemde valuta tot stijgende wisselkoersen voor zowel de USD als de Euro.

De Centrale Bank van Suriname (CBvS) probeerde gedurende 2019 via meerdere interventies de wisselkoers onder controle te houden, wat resulteerde in een relatief stabiele officiële wisselkoers van SRD 7,52 voor 1 USD gedurende dat jaar.

Algemene Rekenkamer: Goedkeurende Verklaring Rechtmatigheid en Doelmatigheid 2019

De Algemene Rekenkamer, het wettelijk controle-instituut van Suriname, gaf in haar 2019-rapport een positief oordeel over de rechtmatigheid en doelmatigheid van het monetair beleid en het financieel beheer binnen de CBvS. Dit versterkt het argument dat de monetair beleidshandelingen van de centrale bank binnen het wettelijke mandaat en transparantievereisten vallen, zonder aanwijzingen van misbruik of fraude.

Juridische en Economische Gevolgen: Een Gevaarlijk Precedent

De juridische verwarring bij het OM tussen beleidsdaad en strafbaar feit kan een verlammend effect hebben op het monetair bestuur. Centrale bankfunctionarissen worden blootgesteld aan juridische risico’s wanneer zij hun wettelijke taken uitvoeren, wat essentiële monetaire beslissingen voor macro-economische stabiliteit kan belemmeren. Suriname, dat aanzienlijke vooruitgang had geboekt met inflatie onder 5%, internationale reserves van circa 380 miljoen USD en naleving van internationale standaarden, dreigt institutionele instabiliteit.

Deze vervolgingslijn schaadt niet alleen de financiële stabiliteit maar ook het vertrouwen in de rechterlijke macht en governance. Het ontmoedigt investeringen en economische groei en signaleert een institutionele erosie die decennialang kan doorwerken en eerdere economische successen kan ondermijnen.

Institutionele Onafhankelijkheid en Economische Soevereiniteit Bewaken

Artikel 31 van de Bankwet beschermt de autonomie van de CBvS door politieke inmenging te verbieden. De juridische aanpak van het OM bedreigt deze onafhankelijkheid door monetaire beleidsuitvoering te criminaliseren. Deze inmenging kan leiden tot politieke beïnvloeding van beleidsbeslissingen en zo Surinames economische soevereiniteit schaden. Herstel van onderscheid tussen legitiem economisch beleid en strafrecht is cruciaal. Beleidsmakers, juridische instanties en internationale partners moeten samenwerken om de CBvS weer in staat te stellen haar taken zonder angst voor strafrechtelijke repercussies uit te voeren. Dit is essentieel voor het herstel van vertrouwen in de Surinaamse economie en duurzame groei.

Koersstabiliteit, prijsstabiliteit en gecontroleerde inflatie zijn door het IMF bevestigd als gerealiseerde beleidsresultaten van Suriname, terwijl het jaarverslag van het SDMO en de goedkeurende verklaring van de Algemene Rekenkamer de financiële stabiliteit en de wettelijkheid van het monetair beleid van de CBvS onderschrijven. De taken van de centrale bank, zoals wettelijk verankerd en internationaal geverifieerd, zijn duidelijk omschreven en worden adequaat uitgevoerd.

Hoe en op basis waarvan kan het OM dan anders het gebruik van kasreserves strafbaar stellen?

Er is geen juridische grondslag voor het OM om een instrument van nationaal en internationaal erkend monetair beleid aan te merken als een strafbaar feit zonder het wettelijke kader en de economische feiten te negeren. Kasreserves zijn geen vermogensbestanddelen die verduisterd kunnen worden, maar beleidsinstrumenten die juist de stabiliteit en het vertrouwen in het financieel stelsel versterken.

Elke vervolging die afwijkt van dit fundamentele begrip ondermijnt niet alleen de institutionele onafhankelijkheid van de CBvS, maar bedreigt ook de macro-economische stabiliteit en het functioneren van het gehele economische systeem in Suriname.

Sources

[1] Voorstellen ter ondersteuning beleid Financiën en CBvS https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/62105

[2] ministerie van financiën en planning - financiële nota 2021 https://statistics-suriname.org/wp-content/uploads/2022/05/Financiele_Nota_2021_PDF.pdf

[3] BELEIDSVERSLAG DIENSTJAAR 2023 https://gov.sr/wp-content/uploads/2024/04/Beleidsverslag-2023-Ministerie-van-Financien-en-Planning.pdf

[4] Monetair beleid https://www.cbvs.sr/publicaties/financial-stability-report/122-monetair-beleid?start=30

[5] Suriname binnen de wereldeconomie1 https://www.planningofficesuriname.com/wp-content/uploads/2019/07/Halfjaarlijks-verslag-Suriname-binnen-de-wereldeconomie-juni-2019.pdf

[6] Het Proces van Herschikking van de ... https://sdmo.org/documenten/nieuws/Paper-Suriname%20Debt%20Restructuring%20process-june25-nl.pdf

[7] JAARPLAN 2019 https://www.dna.sr/media/3vqbkb3y/jaarplan_2019.pdf

[8] 2019 STAATSBLAD No. 95 VAN DE REPUBLIEK ... https://dna.sr/media/1bkhckgx/s-b-_2019_no-_95_staatsbegroting_2019.pdf

[9] Van Trikt: 'Monetair beleid wordt niet bepaald door minister ... https://www.dbsuriname.com/2019/03/20/van-trikt-monetair-beleid-wordt-niet-bepaald-door-minister-financien/

[10] Jaarverslag 2019 https://www.sdmo.org/documenten/verslagen/jaarverslagen/Jaarverslag_2019.pdf

[11] Suriname: 2019 Article IV Consultation-Press Release; ... https://econpapers.repec.org/paper/imfimfscr/2019_2f391.htm

[12] Kasreserveregeling in Suriname https://www.cbvs.sr/gouverneur-s-pagina/1703-kasreserveregeling-in-suriname

[13] De Kasreserveregeling in Suriname https://www.cbvs.sr/images/content/De_Kasreserveregeling_in_Suriname-Recente_Ontwikkelingen_07052024.pdf

[14] Van Trikt in nieuw strafrechtelijk onderzoek gedagvaard ... https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/89295