ISRAEL – De Israëlische regering staat op het punt om een bouwproject goed te keuren dat al decennia geldt als een van de meest explosieve kwesties in het conflict met de Palestijnen: het E1-plan.
Dit strategische gebied - gelegen op de bezette Westelijke Jordaanoever tussen Oost-Jeruzalem en de joodse nederzetting Ma'ale Adoemim - speelt al sinds de jaren negentig een sleutelrol in de strijd om land en de toekomst van een Palestijnse staat.
De ultrarechtse minister van Financiën Bezalel Smotrich zei dat hij groen licht zal geven voor de bouw van ruim 3000 woningen voor Israëlische kolonisten. Daarmee zou Ma'ale Adoemim feitelijk aan Jeruzalem worden vastgebouwd. "Na decennia van internationale druk en bevriezingen van het plan, breken we met conventies. Dit is Zionisme op z'n best", zei Smotrich. Volgens hem "begraaft" de bouw definitief het idee van een Palestijnse staat.
Het E1-gebied werd in de jaren negentig voor het eerst opgenomen in de Israëlische uitbreidingsplannen. Vanaf het eerste moment was duidelijk dat de bebouwing in dit gebied ingrijpende gevolgen zou hebben: de noordelijke en zuidelijke delen van de Westelijke Jordaanoever zouden fysiek van elkaar worden gescheiden en Oost-Jeruzalem - dat in een tweestatenoplossing de beoogde hoofdstad van Palestina is - zou voor een groot deel worden omringd door Israëlische bebouwing.
Onder druk van de Verenigde Staten, de Europese Unie en de Verenigde Naties werd het plan telkens op de lange baan geschoven. Westerse landen waarschuwden dat de uitvoering van het project de territoriale samenhang en levensvatbaarheid van een Palestijnse staat onmogelijk zou maken. Smotrich zei in een toespraak dat premier Netanyahu zijn stap steunt, maar de Likud-leider heeft zich tot nu toe niet over de kwestie uitgelaten.
Volgens Peace Now, een Israëlische organisatie die illegale nederzettingen in kaart brengt, gaat het huidige voorstel om 3300 nieuwe woningen - een uitbreiding van 33 procent van het bestaande aantal huizen in en rondom Ma'ale Adoemim. De kern van het plan is echter ongewijzigd; een aaneenschakeling van Israëlische bebouwing die de Westoever in tweeën deelt en de Palestijnse stedendriehoek Oost-Jeruzalem, Bethlehem en Ramallah doorsnijdt.
Smotrich maakt geen geheim van zijn doel en politieke motieven. "Zij die wereldwijd proberen een Palestijnse staat te erkennen, zullen ons antwoord ter plekke krijgen", zei hij vandaag. "Ze zullen blijven praten over een Palestijnse droom, wij bouwen een joodse realiteit." Het E1-plan is meer dan een alleen een bouwproject, zegt Xavier Abu Eid, Palestijns analist en adviseur van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO). "Het is een lakmoesproef voor de toekomst van het vredesproces en het is duidelijk dat deze Israëlische regering geen partner voor vrede is. En dat Israël intern noch internationaal enige betekenisvolle oppositie kent." (NOS)