Want er wordt inmiddels, onderhandelingstactiek of niet, zelfs hardop uitgesproken dat de landen het misschien wel helemaal niet tot een akkoord weten te brengen.

Reden voor de hoogoplopende discussie aan het einde van de top is de concepttekst die het Braziliaanse voorzitterschap van de top vanochtend vroeg publiceerde. Daarin is de veelbesproken routekaart om fossiele brandstoffen af te bouwen niet opgenomen, tot grote irritatie van landen die dit een heel belangrijk onderdeel vinden van de top. Ook de EU wil dat er meer wordt gedaan om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan.

Andersom eisen met name de armere landen dat er vanuit de rijke landen meer geld beschikbaar komt voor klimaatadaptatie, dus bijvoorbeeld voor het verhogen van dijken of klimaatbestendig maken van wegen en woonwijken. Drie keer zoveel geld willen ze daarvoor. Zonder tegemoetkoming van de rijke landen ook geen toezeggingen over het verminderen van de uitstoot, houden de arme landen vol.

Eurocommissaris Hoekstra van Klimaat windt er geen doekjes om in een korte toespraak die hij achter gesloten deuren hield, maar bij hoge uitzondering heeft laten publiceren op de website van de Europese Commissie. De concepttekst die er lag, zou betekenen dat de top zou worden afgesloten met een zwakke deal, vindt hij. "Onder geen enkele omstandigheid gaan we dit accepteren", waarschuwt hij. "Liever geen deal dan een slechte deal", klinkt het achter de schermen.

Hoekstra hekelt dat er in de concepttekst niet wordt gerept over ambitieuzere klimaatdoelen, over wetenschap of over het uitfaseren van fossiele brandstoffen. "Het probleem wordt steeds groter, maar we leggen de lat steeds lager. Dit is onacceptabel", zegt hij in zijn toespraak. Juist voor de EU is het onder meer pijnlijk dat alle verwijzingen naar het uitfaseren van fossiele brandstoffen zijn geschrapt uit de conceptversie van de tekst op de laatste dag van de top. In reactie op het relatief onverwachte plan om een 'routekaart' te maken om van de fossiele brandstoffen af te komen, reageerde hij positief. Wellicht zou hij het geen routekaart noemen, maar het idee achter het plan stond hem aan.

Dat gevoel hadden zo een 80 andere landen ook in meer of mindere mate. Ook zij steunden het plan. Een deel van die landen schaarde zich ook achter het voornemen van Colombia en minister Hermans van Klimaat en Groene Groei om een speciale top te organiseren voor de afbouw van fossiele brandstoffen. Voor een deel van de gas- en olieproducerende landen zijn de ambitieuze uitfaseerplannen voor fossiele brandstoffen onacceptabel. In het bijzonder Saudi-Arabië wordt genoemd als partij die traineert en blokkeert. (NOS)