PARAMARIBO – Het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) heeft de verkiezingsuitslag van 25 mei 2025 bindend verklaard. Deze verklaring komt ondanks tientallen protestbrieven,...
ernstige systeemfouten in het kiesproces en een reeks meldingen van mogelijke verkiezingsonregelmatigheden. Daarmee plaatst het OKB de juridische punt achter een verkiezingstraject dat door velen als problematisch wordt bestempeld.
Uit het verslag van het OKB blijkt dat er protesten zijn binnengekomen van diverse politieke partijen en maatschappelijke organisaties. Deze protesten betroffen onder andere discriminatie van kiezers met een beperking, het manipuleren van uitslagen, ongeldige stembiljetten, digitale storingen en de onrechtmatige samenstelling van de kiezerslijst.
De Nieuwe Leeuw (DNL) beklaagde zich in een brief van 21 mei 2025 over politieke propaganda op de dag voor de verkiezingen, door een gepland interview van de president met Rapar Broadcasting Network. De NDP diende op 24 mei een uitgebreid protest in tegen onder andere de vroegtijdige publicatie van verkiezingsuitslagen, het uitsluiten van burgers bij de telling in de ANS-sporthal, en het verstrekken van informatie aan stembureaupersoneel zonder transparantie.
De VHP uitte op 30 mei felle kritiek op de ongeldigheid van circa 3000 stembiljetten en een foutieve melding van stemaantallen door stembureau 404 in het ressort Koewarasan. Ook werd er gewezen op het hoge aantal hertellingen als teken van onregelmatigheden. Op 6 juni vroeg de partij om schorsing van de bindende verklaring vanwege mogelijke manipulatie en onbevoegde toegang tot stemlocaties.
De stichting Wang Okasi en Anil Koendjbiharie stelden in vier brieven dat artikel 27 van het Kiesbesluit 2025 discriminatoir is voor mensen met een beperking. Volgens hen schendt het artikel de Grondwet, het VN-verdrag voor personen met een beperking én een gerechtelijke uitspraak. Ze eisten intrekking van de instructie van BIZA over bijstandsverlening.
Ook burgers lieten zich horen. Kenneth Sweet uit Meerzorg sprak van mogelijke fraude op het dashboard van BiIZA en eiste onderzoek naar de digitale storing tijdens het presenteren van de uitslagen. De Nederlandse juridische organisatie Legal Start verzocht om nietigverklaring van de verkiezingen en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen. Volgens hen was er sprake van intimidatie, slechte software, verminderde opkomst, verdwijnen van stemmateriaal en voortijdige coalitievorming.
Een van de ernstigste constateringen van het OKB is de vervuiling van het bevolkingsregister. In het register werden adressen gevonden waar tot wel 211 mensen geregistreerd staan, met soms meer dan 100 verschillende familienamen. Hierdoor zijn een groot aantal personen onterecht op de kiezerslijsten beland. Ook werden er duizenden oproepingskaarten niet uitgereikt, wat resulteerde in een opkomstpercentage van slechts 69%.
Uit het kiezersregister blijkt dat 122.527 kiesgerechtigden niet zijn komen opdagen, terwijl bijna 300.000 oproepingskaarten tijdig zijn uitgereikt. Desondanks stelt het OKB dat deze onregelmatigheden onvoldoende reden vormen om de verkiezingsuitslag ongeldig te verklaren.
Het OKB benadrukt dat het binnen zijn wettelijke bevoegdheden handelt en dat het bindend verklaren van de verkiezingsuitslag geen administratieve formaliteit is, maar een constitutionele plicht. Volgens de Grondwet, Kiesregeling en Kiesbesluit heeft het OKB de ruimte en verantwoordelijkheid om op basis van toezicht en feiten een zelfstandig oordeel te vormen.
Het bureau erkent de tekortkomingen in het verkiezingsproces, maar meent dat deze niet zodanig ernstig zijn dat de verkiezingsuitslag ongeldig moet worden verklaard. Het OKB roept op tot structurele hervormingen van het bevolkingsregister en de versterking van het kiesproces om het vertrouwen van de burger te herstellen.