ernstige tekortkomingen tijdens de voorbereiding, uitvoering en afhandeling van de verkiezingen op 25 mei 2025. In een stevig onderbouwd proces-verbaal, dat vrijdag 20 juni is vastgesteld, stelt het OKB dat ondanks diverse onregelmatigheden en schendingen van de Kieswet, de uitslag van de verkiezingen wordt erkend. “De democratische wil van het volk prevaleert”, aldus het OKB, “maar de pijnpunten kunnen niet onbenoemd blijven”.

Hoewel het OKB de verkiezingsuitslag uiteindelijk als bindend vaststelt, benadrukt het bureau dat de tekortkomingen een ernstig risico vormen voor het vertrouwen in het democratisch proces. “De regering moet stoppen met het structureel negeren van onze adviezen”, aldus het OKB. “De democratie vraagt om respect voor wet en orde – niet om politieke willekeur.”

Een van de meest zorgwekkende bevindingen betreft het district Marowijne, waar in ressort Moengo tussen 31 december 2024 en 28 februari 2025 maar liefst 68 personen in het bevolkingsregister zijn opgenomen die nergens in Suriname eerder stonden ingeschreven. Opmerkelijk: zij zijn allen geboren in Frans-Guyana. Tegelijkertijd groeide het inwonersaantal in het resort met 100 personen in één maand, waardoor het aantal rr-zetels verhoogd werd van 15 naar 17.

Het OKB merkt op dat deze zetelvermeerdering pas ná de kandidaatstelling op 25 maart 2025 formeel is doorgevoerd, en dus in strijd is met de Kieswet. De voorzitter van het hoofdstembureau weigerde vervolgens de 16e en 17e kandidaten op de lijsten te schrappen. Ondanks protest van het OKB bij zowel het Centraal Hoofdstembureau (CHS) als de president, zette de regering de vermeerdering toch door – met terugwerkende kracht. Het OKB noemt dit een dieptepunt en stelt dat het CHS, BIZA en de regering buitenwettelijk hebben gehandeld.

Volgens het OKB verliep de pre-electorale fase uiterst chaotisch. Activiteiten werden pas de avond van tevoren aangekondigd. Het perforeren, tellen, vouwen, verpakken en transporteren van stembiljetten gebeurde zonder degelijke planning of overleg met het OKB. Medewerkers werkten tot diep in de nacht onder slechte omstandigheden, waarbij er op dag één al een tekort van negen stembiljetten werd geconstateerd. Pas na herhaalde klachten besloot het ministerie om de werkwijze van het OKB – waarbij eerst geteld wordt voor het perforeren – alsnog te volgen. Het enige lichtpunt volgens het OKB was de werkgroep oproepingskaarten, die wel efficiënt opereerde.

Een structureel probleem dat het kiesbureau opnieuw aankaart, is het ontbreken van een wettelijk kiezersregister. Hierdoor kan het OKB zijn controlerende taak niet adequaat uitvoeren. Onderzoek bracht aan het licht dat 1.930 personen op onverklaarbare wijze zijn toegevoegd aan het bevolkingsregister vóór de definitieve vaststelling van de kiezerslijsten, waarvan 580 ook op de lijsten terechtkwamen. Daarnaast blijken 8.818 adressen meerdere bewoners te registreren met afwijkende familienamen, wat volgens het OKB niet overeenkomt met de realiteit.

Op de verkiezingsdag zelf deden zich talloze logistieke en organisatorische mankementen voor. Stemlokalen gingen laat open door afgesloten scholen, ondergelopen locaties of vertraagd vervoer per boot of vliegtuig. Sommige stembureaus hadden onvoldoende bezetting. Er ontbraken stoelen en tafels voor toezichthouders en stemhokken boden onvoldoende privacy.

Het OKB stelt vast dat tientallen leden van de politie zich onterecht inmengden in stemprocedures. Sommige voorzitters kenden de instructies niet, vergaten stembiljetten af te stempelen of de juiste procedure voor stemmen bij volmacht te volgen. Dit alles leidde tot een chaotisch verloop van de verkiezingsdag.