Dankzij een ingrijpend moderniseringsprogramma van de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO), gefinancierd via het Britse Fleming Fund, wordt de diagnostische capaciteit in tien Caribische landen, waaronder Suriname, drastisch versterkt. Het moet artsen voor het eerst in staat stellen om ernstige infecties snel en gericht te behandelen, in plaats van op goed geluk.

De noodzaak is groot. In de regio Amerika reageert inmiddels één op de zeven bevestigde bacteriële infecties niet meer op gangbare antibiotica. Dat meldt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die waarschuwt voor toenemende resistentie bij gevaarlijke ziekteverwekkers zoals E. coli, Klebsiella pneumoniae, Salmonella en ziekenhuisinfecties. Ook in Suriname worden patiënten steeds vaker getroffen door infecties die moeilijk of niet meer te behandelen zijn. Artsen waren daarbij jarenlang afhankelijk van breedspectrum antibiotica, simpelweg omdat laboratoria niet snel genoeg uitsluitsel konden geven over de precieze ziekteverwekker.

Volgens PAHO-expert Pilar Ramon-Pardo, behoort die afhankelijkheid binnenkort tot het verleden. Zij benadrukt dat de doorlooptijd voor laboratoriumresultaten teruggebracht wordt van soms een week naar ongeveer 48 uur. “Dat is een verandering voor de patiëntenzorg in het Caribisch gebied”, zegt ze. “Waar artsen vroeger bijna blind moesten behandelen, kunnen ze nu tijdig ingrijpen met een gerichte therapie.”

In Suriname wordt ten minste één nationaal microbiologielaboratorium volledig uitgerust met nieuwe technologie. Daaronder vallen geautomatiseerde systemen voor het identificeren van bacteriën en het testen van gevoeligheid voor antibiotica. Bovendien worden speciale opslagsystemen geïnstalleerd voor veilig beheer van monsters en krijgt het laboratorium toegang tot kwaliteitsgestandaardiseerde reagentia en testmateriaal. Daardoor kunnen analyses versneld en betrouwbaarder worden uitgevoerd dan ooit tevoren.

Waar laboranten voorheen afhankelijk waren van handmatige kweekmethoden met beperkte nauwkeurigheid, zullen zij straks in staat zijn bloed-, urine- en weefselmonsters snel te verwerken en resistente bacteriën te identificeren. De introductie van deze automatisering maakt het mogelijk om levensbedreigende infecties zoals sepsis in een veel vroeger stadium te detecteren.

Voor veel Caribische landen, Suriname inbegrepen, was empirische behandeling jarenlang de norm. Artsen gaven zware antibiotica zonder zekerheid over de aard van de infectie. Dat leidde tot overmatig gebruik en versnelde resistentievorming. De modernisering van de laboratoria betekent dat Surinaamse artsen eindelijk gericht kunnen behandelen.

Volgens Haze John, senior medisch technoloog op St. Vincent en de Grenadines, verandert dit de dagelijkse praktijk volledig. “Snellere en betrouwbaardere resultaten zorgen ervoor dat clinici gerichter kunnen behandelen. Dat verbetert niet alleen de patiëntuitkomst, maar helpt ook het antibioticagebruik te rationaliseren.”

Naast technologische vernieuwing investeert PAHO in  digitale systemen die laboratoriumdata uniform registreren en analyseren. Suriname wordt aangesloten op ReLAVRA+, het regionale platform dat data over antibioticaresistentie verzamelt en koppelt aan het wereldwijde GLASS-netwerk van de WHO.

Dat betekent dat Suriname voortaan beschikt over eigen, hoogwaardige gegevens over welke bacteriën resistent zijn tegen welke middelen. Die informatie is essentieel voor nationale beleidsvorming, de ontwikkeling van behandelingsrichtlijnen en de beschikbaarheid van antibiotica. Volgens PAHO-expert Ramon-Pardo was het Caribisch gebied tot voor kort nauwelijks zichtbaar in internationale databanken. “Met deze stap verandert dat drastisch”, zegt ze. “Landen in de regio kunnen nu volwaardig deelnemen aan wereldwijde surveillance.”

Het project valt samen met World Antimicrobial  Resistance Awareness Week 2025, met als thema ‘Act Now: Protect Our Present, Secure Our Future’. Dat thema weerspiegelt precies wat Suriname nu doet: investeren in moderne diagnostiek en robuuste surveillance om de volksgezondheid te beschermen.

Uit het WHO Global Antibiotic Resistance Surveillance Report 2025 blijkt dat resistentie in meer dan 40 procent van de gemonitorde antibiotica tussen 2018 en 2023 is toegenomen. In gebieden met zwakke laboratoriumcapaciteit gaat die stijging het snelst. Precies daar richt de PAHO zich nu op.

Met de combinatie van moderne apparatuur, getraind personeel, digitale dataverzameling en aansluiting op regionale referentielaboratoria op Barbados en Trinidad en Tobago, maakt het Caribisch gebied, Suriname in het bijzonder, eindelijk een structurele inhaalslag.